Η έκθεση «Διαδρομές εικόνων: 17ος – 19ος αιώνας», με αντικείμενο τη μελέτη των χαρακτηριστικών των λατρευτικών εικόνων που διακινούνταν στα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο κατά το 17ο – 19ο αιώνα, λαμβάνει χώρα έως τις 5 Φεβρουαρίου 2023 στις εγκαταστάσεις του Μουσείου Μπενάκη στην Αθήνα.

Η έκθεση διερευνά την ποικιλομορφία των εικόνων που διακινούνταν στον ορθόδοξο ελληνικό χώρο από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα, μέσα από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη. Η έννοια του χώρου αντιμετωπίζεται όχι μόνο ως γεωγραφική ενότητα αλλά, κυρίως, ως κοινωνική κατασκευή την οποία συνέχει η αντίληψη της κοινότητας που δημιουργούσε η ορθόδοξη ταυτότητα και την οποία μοιράζονταν πληθυσμοί με διαφορετικές παραδόσεις, πολιτική υπόσταση, ακόμη και γλώσσα. Το κοινό βυζαντινό υπόβαθρο δημιουργούσε μια ενιαία παρακαταθήκη εικονογραφικών θεμάτων και τεχνικών λύσεων που εμπλουτίζονταν διαρκώς και με ποικίλους τρόπους, σε κάθε κέντρο παραγωγής, χωρίς ωστόσο να διαρρηγνύονται οι κοινές συνιστώσες που επέτρεπαν τη διακίνηση των εικόνων από τόπο σε τόπο και την κοινή χρήση τους στον ίδιο λατρευτικό χώρο, από την Ρωσία ως τα Επτάνησα, την Κρήτη και την Μικρά Ασία.

Μια ιδιαίτερη ενότητα της έκθεσης παρουσιάζει τα νέα τεχνικά στοιχεία που προέκυψαν από το συνεχιζόμενο ερευνητικό έργο ERC RICONTRANS, δίνοντας στο κοινό τη δυνατότητα να προσεγγίσει τα έργα μέσα από το στερεομικροσκόπιο.

Η έκθεση είναι μέρος του έργου με τίτλο «RICONTRANS: Οπτική κουλτούρα, ευσέβεια και προπαγάνδα: Μεταφορά και υποδοχή ρωσικής θρησκευτικής τέχνης στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο (16ος - αρχές 20ού αι.)», το οποίο έχει λάβει χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC), στο πλαίσιο της προκήρυξης ERC Consolidator 2018, του Προγράμματος Πλαισίου για την έρευνα και την καινοτομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ορίζοντας 2020, βάσει συμφωνίας επιχορήγησης με αριθμό 818791, με επιστημονικά υπεύθυνη την Δρ. Yuliana Boycheva. Ο πρώτος φορέας υποδοχής είναι το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (Ρέθυμνο), με δεύτερο φορέα υποδοχής το Μουσείο Μπενάκη (Αθήνα). Επιμελήτρια της έκθεσης είναι η Δρ. Αναστασία Δρανδάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ, Αρχαιολόγος/Ιστορικός Τέχνης, Επιστημονική Υπεύθυνη του δεύτερου δικαιούχου του έργου (Μουσείο Μπενάκη).