Καθώς ο κόσμος κινείται με ταχύτητα για την αξιοποίηση της δυναμική της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε δύο νέες στρατηγικές που φιλοδοξούν να καταστήσουν πρωτοπόρα την Ευρώπη. Στόχος τους είναι η ενίσχυση της υιοθέτησης της ΤΝ σε καίριους βιομηχανικούς τομείς και η ανάδειξη της Ευρώπης σε ηγετική δύναμη στην επιστήμη που συνδημιουργεί και συνυπάρχει με την ΤΝ.

Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη, Apply AI Strategy, επικεντρώνεται στην επιτάχυνση της αξιοποίησης της ΤΝ στη βιομηχανία και στον δημόσιο τομέα. Παράλληλα, η δεύτερη, AI in Science Strategy, στοχεύει στην εδραίωση της Ευρώπης ως παγκόσμιος κόμβος για έρευνα υψηλής αριστείας βασισμένη στην ΤΝ.

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Ursula von der Leyen, υπογράμμισε ότι το μέλλον της ΤΝ πρέπει «να δημιουργείται στην Ευρώπη», ώστε να προσφέρει πιο έξυπνες, γρήγορες και προσιτές λύσεις. Τόνισε την ανάγκη για ευρεία υιοθέτηση της ΤΝ και την επιτάχυνση της εφαρμογής της μέσω των νέων στρατηγικών. «Θέτοντας την ΤΝ σε προτεραιότητα, θέτουμε και την ασφάλεια σε προτεραιότητα», σημείωσε, αναφερόμενη σε κρίσιμους τομείς όπως η υγεία, η ενέργεια, η αυτοκίνηση και η ρομποτική.

Η ΤΝ αλλάζει ριζικά τον τρόπο που λειτουργούν οι επιχειρήσεις, οι δημόσιες υπηρεσίες και η επιστημονική έρευνα. Με τις δύο αυτές στρατηγικές, η Επιτροπή υλοποιεί το AI Continent Action Plan, χαράσσοντας μία φιλόδοξη πορεία ώστε η Ευρώπη να αποτελέσει παγκόσμιο σημείο αναφοράς για αξιόπιστη ΤΝ. Μόλις πριν από έξι χρόνια, η Ευρώπη είχε δύο υπερ-υπολογιστές στη διεθνή δεκάδα — σήμερα έχει τέσσερις, ενώ προχωρούν οι εργασίες για τη δημιουργία 4 έως 5 ακόμη γιγαντιαίων υποδομών υψηλής υπολογιστικής ισχύος.

Apply AI Strategy

Το Apply AI Strategy ενισχύει την υιοθέτηση της ΤΝ σε κρίσιμους τομείς — από την υγεία, ενέργεια και μεταφορές μέχρι τη βιομηχανία, τον πολιτισμό και τον δημόσιο τομέα — με ειδική στήριξη σε ΜμΕ. Προβλέπει κέντρα προηγμένου ελέγχου με ΤΝ στην υγεία, ανάπτυξη εξειδικευμένων μοντέλων ΤΝ για βιομηχανία & φαρμακευτικά, και κινητοποίεί ~1 δισ. ευρώ για δράσεις, με μελλοντική επέκταση σε finance, τουρισμό και e-commerce.

Δημιουργούνται AI-powered κέντρα προηγμένου ελέγχου στην υγεία και αναπτύσσονται εξειδικευμένα μοντέλα ΤΝ για βιομηχανία, περιβάλλον και φαρμακευτικά. Επιπλέον, η στρατηγική θα συμβάλλει στην ενίσχυση των ευρωπαϊκών δυνατοτήτων ώστε να προκύψουν ουσιαστικά κοινωνικά οφέλη – από πιο ακριβείς ιατρικές διαγνώσεις έως πιο αποδοτικές και προσβάσιμες δημόσιες υπηρεσίες. Προωθεί επίσης μια προσέγγιση “AI First”, ενθαρρύνοντας τις επιχειρήσεις να εξετάζουν την ΤΝ ως βασικό μέρος της λύσης στις σύγχρονες προκλήσεις, με ισορροπημένη αξιολόγηση των οφελών και των κινδύνων της τεχνολογίας.

Τέλος, η στρατηγική αντιμετωπίζει και οριζόντιες προκλήσεις, επιταχύνοντας την πορεία μιας λύσης ΤΝ προς την αγορά μέσω καλύτερης σύνδεσης υποδομών, δεδομένων και χώρων δοκιμών. Παράλληλα, ενισχύει τις δεξιότητες του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού ώστε να είναι «AI-ready» σε όλους τους τομείς και εγκαινιάζει ένα Frontier AI Initiative, που ενώνει τους κορυφαίους ευρωπαϊκούς φορείς στον χώρο της ΤΝ για την προώθηση της καινοτομίας. Ενισχύονται υποδομές, δεδομένα, δοκιμαστικές εγκαταστάσεις και δεξιότητες εργατικού δυναμικού, ενώ το δίκτυο των European Digital Innovation Hubs (EDIHs) εξελίσσεται σε Experience Centres for AI. Ιδρύονται Apply AI Alliance για πανευρωπαϊκό συντονισμό και AI Observatory για παρακολούθηση τάσεων, ενώ το AI Act Service Desk θα στηρίζει την εφαρμογή του AI Act.

AI in Science Strategy

Το AI in Science Strategy συμπληρώνει το Apply AI, τοποθετώντας την Ευρώπη στο επίκεντρο της επιστημονικής καινοτομίας που βασίζεται στην ΤΝ. Στο επίκεντρο βρίσκεται το RAISE – Resource for AI Science in Europe, ένα εικονικό ευρωπαϊκό «ινστιτούτο» που θα ενοποιεί και θα συντονίζει πόρους ΤΝ για την ανάπτυξη και εφαρμογή της στην επιστήμη.

Η στρατηγική στοχεύει στην προσέλκυση κορυφαίων επιστημόνων και ειδικών στην ΤΝ παγκοσμίως για να επιλέξουν το πρόγραμμα «Choose Europe». Μέσω του RAISE, διατίθενται 58 εκατ. ευρώ για δίκτυα αριστείας και διδακτορικά δίκτυα, με στόχο εκπαίδευση, προσέλκυση και διατήρηση κορυφαίων ερευνητών στην ΤΝ.

Επιπλέον, προβλέπεται επένδυση 600 εκατ. ευρώ από το Horizon Europe για ενίσχυση και επέκταση της πρόσβασης σε υπολογιστική ισχύ για έρευνα. Οι Ευρωπαίοι ερευνητές και startups θα έχουν ειδική πρόσβαση σε AI Gigafactories. Παράλληλα, τίθεται ως στόχος ο διπλασσιασμός των ετήσιων επενδύσεων της Ε.Ε. στην ΤΝ μέσω του Horizon Europe, ξεπερνώντας τα 3 δισ. ευρώ ετησίως – με αντίστοιχη αύξηση στη χρηματοδότηση της ΤΝ για την επιστήμη.

Τέλος, προβλέπεται ενίσχυση των επιστημόνων στη συλλογή, επιμέλεια και ενοποίηση κρίσιμων συνόλων δεδομένων (data), για να καλυφθούν στρατηγικά κενά και να υποστηριχθεί η ΤΝ στην έρευνα. Στην διαμόρφωση και υλοποίηση της γενικότερης στρατηγικής αναμένεται να συμβάλλει ενεργά και το Joint Research Centre (JRC) της Επιτροπής, το οποίο ήδη έχει δημοσιεύσει έκθεση σχετικά με τον αντίκτυπο της ΤΝ στην επιστήμη και στις ερευνητικές πρακτικές.

Επόμενα βήματα

Για να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες της ΤΝ, η Ευρώπη χρειάζεται απρόσκοπτη πρόσβαση σε ποιοτικά και δομημένα δεδομένα. Στο τέλος Οκτωβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει τη Data Union Strategy, με στόχο την ευθυγράμμιση των πολιτικών δεδομένων με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, του δημόσιου τομέα και της κοινωνίας.

Τις μέρες αυτές πραγματοποιείται στην Κοπεγχάγη το AI in Science Summit, που συνδιοργανώνουν η Επιτροπή και η Προεδρία της Δανίας στην Ε.Ε. Εκεί θα παρουσιαστούν και θα εγκαινιαστούν πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της AI in Science Strategy, όπως το RAISE, καθώς και μια πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία κινητοποίησης του ιδιωτικού τομέα για ενεργή στήριξη της ΤΝ.