Η ετησία αναφορά του European Research Council (ERC) για το έτος 2024 αναδεικνύει μια χρονιά επιστημονικής αριστείας, στρατηγικών μεταρρυθμίσεων και διεθνούς δραστηριοποίησης. Με πλήρως δεσμευμένο προϋπολογισμό 2,81 δισ. ευρώ, το ERC συνέχισε να υποστηρίζει την πρωτοποριακή, και την έρευνα με επίκεντρο τον ερευνητή, ακολουθώντας την bottom-up προσέγγιση του, όπου η επιστημονική αριστεία αποτελεί το μοναδικό κριτήριο χρηματοδότησης. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους νέους ερευνητές, με στόχο να υποστηριχθούν στη δημιουργία ανεξάρτητων ερευνητικών ομάδων και την ανάπτυξη φιλόδοξων ιδεών υψηλού ρίσκου και δυνητικά υψηλής απόδοσης.

Τα έργα που χρηματοδοτήθηκαν από το ERC είχαν σημαντικό αντίκτυπο σε πολλά πεδία αιχμής. Καταγράφηκαν αξιοσημείωτες επιστημονικές προόδους σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη στην ιατρική, η γενετική και η έρευνα για τη σκοτεινή ύλη. Από την ίδρυσή του το 2007, το ERC έχει χρηματοδοτήσει πάνω από 17.000 ερευνητικά έργα, επιβεβαιώνοντας την καθοριστική συμβολή του στην ευρωπαϊκή και διεθνή επιστημονική πρόοδο.

Πέρα από την ακαδημαϊκή έρευνα, το ERC ενίσχυσε και την καινοτομία με κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 44% των εφευρέσεων που κατοχυρώθηκαν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και προέκυψαν από ERC έργα έχουν αξιοποιηθεί εμπορικά, είτε μέσω αδειοδότησης είτε με τη δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων. Ο χρηματοδοτικός μηχανισμός Proof of Concept (PoC) συνέβαλε καθοριστικά στην ώθηση της εμπορικής αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων.

Στο πλαίσιο των πολιτικών προτεραιοτήτων της ΕΕ, το ERC στήριξε πάνω από 300 έργα για τη βιωσιμότητα, ενισχύοντας την Πράσινη Συμφωνία της Ευρώπης και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Τα έργα αυτά εξέτασαν κρίσιμα ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η απώλεια βιοποικιλότητας και η κοινωνική δικαιοσύνη, αναδεικνύοντας την ανάγκη για διεπιστημονικές προσεγγίσεις και αναδιαμόρφωση βασικών συστημάτων (οικονομία, τρόφιμα, ενέργεια).

Παράλληλα, το ERC επέκτεινε τις διεθνείς συνεργασίες του, υπογράφοντας νέες συμφωνίες με τον Καναδά και τη Βραζιλία, επιτρέποντας σε ερευνητές από αυτές τις χώρες να ενταχθούν προσωρινά σε ERC ομάδες στην Ευρώπη. Συνολικά, 18 τέτοιες διεθνείς πρωτοβουλίες είναι πλέον ενεργές, εδραιώνοντας το ERC ως κρίσιμο κόμβο παγκόσμιας επιστημονικής συνεργασίας.

Η κοινωνική συμμετοχή στο πρόγραμμα αποτέλεσε επίσης προτεραιότητα το 2024. Μέσω εκδηλώσεων όπως ο Διάλογος για τα Βραβεία Νόμπελ και η συμμετοχή στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, το ERC ανέδειξε τον ρόλο της επιστήμης σε ζητήματα δημόσιου ενδιαφέροντος. Παράλληλα, απονεμήθηκαν βραβεία σε ερευνητές που διέπρεψαν στην επικοινωνία της επιστήμης τους προς το ευρύ κοινό.

Τέλος, η στρατηγική σημασία του ERC αναδείχθηκε σε σημαντικές εκθέσεις πολιτικής, όπως αυτή του Mario Draghi και της ομάδας του Manuel Heitor, οι οποίες ζητούν διπλασιασμό της χρηματοδότησης του ERC για να καλυφθεί το ευρωπαϊκό κενό καινοτομίας και να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στην παγκόσμια επιστημονική σκηνή.