Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε μια νέα μελέτη που εξετάζει τη συνεισφορά των δράσεων Marie Skłodowska-Curie (MSCA) στην ενδυνάμωση του ερευνητικού δυναμικού και την προώθηση της κινητικότητας των ερευνητών και αποτελεί μέρος της ενδιάμεσης αξιολόγησης του προγράμματος του Horizon Europe. Η μελέτη επισημαίνει την επιτυχία των δράσεων στην προώθηση της κινητικότητας ερευνητών, την ενίσχυση της επαγγελματικής ανάπτυξης και την υποστήριξη της αριστείας στην επιστήμη σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.

Προσέλκυση και προώθηση ταλέντων της ερευνητικής κοινότητας

Ανεξάρτητα από το περιορισμένο διαθέσιμο προϋπολογισμό, το MSCA συμβάλλει καθοριστικά στην κινητικότητα των ερευνητών εντός και εκτός Ευρώπης, ενώ παράλληλα ενισχύει την παραμονή τους στην ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα. Η κινητικότητα των μεταδιδακτορικών υποτρόφων (Postdoctoral Fellowships) του MSCA συνεχίζει να ακολουθεί παρόμοια πρότυπα με εκείνα του Horizon 2020, ενισχύοντας την παράδοση στην διεθνή κινητικότητα και στην επιστημονική συνεργασία. Οι ερευνητές φιλοξενούνται κυρίως από χώρες με υψηλές επιδόσεις στην έρευνα και την καινοτομία, όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Δανία. Το πρόγραμμα συνεχίζει να υποστηρίζει ενεργά την επιστροφή των ερευνητών στις χώρες καταγωγής τους, κάτι που παρατηρείται ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Κύπρος και η Ισπανία.

Οι υποψήφιοι που επιθυμούν να διεξάγουν έρευνα σε χώρες με χαμηλότερες επιδόσεις στην έρευνα και καινοτομία (γνωστές ως Widening Countries) έχουν μια δεύτερη ευκαιρία χρηματοδότησης μέσω των ERA Fellowships, ενισχύοντας έτσι την ισορροπία στη γεωγραφική κατανομή της κινητικότητας και τη συνεργασία. Παράλληλα, το πρόγραμμα MSCA διατηρεί τη δυναμική του διεθνώς, με τρίτες και συνδεδεμένες χώρες να αντιπροσωπεύουν το 23% των συνολικών συμμετοχών. Το πρόγραμμα υποστηρίζει ερευνητές σε διάφορα στάδια της καριέρας τους και προσφέρει ευκαιρίες κινητικότητας τόσο σε διεθνές όσο και σε διεπιστημονικό και διατομεακό επίπεδο. Σύμφωνα με τα δεδομένα, το 41,5% των μεταδιδακτορικών υποτρόφων MSCA αναφέρουν ότι τα έργα τους ανταποκρίνονται στις ανάγκες διατομεακής κινητικότητας, σε σύγκριση με το αντίστοιχο 19,6% των principal investigators του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC). Επιπλέον, η συμμετοχή του μη ακαδημαϊκού τομέα (επιχειρήσεις, ΜΜΕ, νοσοκομεία, δημόσιες διοικήσεις) έχει αυξηθεί ελαφρώς σε σχέση με το Horizon 2020.

Βελτίωση επαγγελματικών προοπτικών

Το πρόγραμμα αναπτύσσει τις δεξιότητες των ερευνητών, προωθεί την καινοτομία και βελτιώνει τις συνθήκες εργασίας. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα MSCA, αναφέρουν σημαντικά οφέλη, με πάνω από το 80% συμμετέχοντες στις δράσεις Doctoral Networks, COFUND και Staff Exchanges να συμφωνούν ότι η υποστήριξη μέσω του MSCA συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση των επαγγελματικών τους προοπτικών. Επιπλέον, το MSCA προάγει καλύτερες πρακτικές πρόσληψης, απαιτώντας από τους φορείς υποδοχής να διασφαλίζουν διαφανείς και αμερόληπτες διαδικασίες επιλογής. Μέσω της δημοσίευσης θέσεων εργασίας στην πλατφόρμα Euraxess, το MSCA εγγυάται ίση πρόσβαση στις ευκαιρίες, ενισχύοντας τις δίκαιες διαδικασίες πρόσληψης σε όλο το ερευνητικό τοπίο. Αυτό συμβάλλει στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι σχεδόν το 50% των οργανισμών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα αναμένουν βελτιώσεις στο εργασιακό περιβάλλον των ερευνητών τους.

Σημαντικές βελτιώσεις και προστιθέμενη αξία σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Οι δράσεις MSCA συμβάλλουν ουσιαστικά στη βελτίωση των ερευνητικών οργανισμών στην Ευρώπη. Επηρεάζουν θετικά την ποιότητα της κατάρτισης, προάγουν πιο ελκυστικές και υποστηρικτικές συνθήκες εργασίας και ενισχύουν τα πρότυπα επιτήρησης και καθοδήγησης. Παράλληλα, ενθαρρύνουν τους οργανισμούς να ενσωματώσουν στρατηγικές επαγγελματικής ανάπτυξης και να προσφέρουν ευκαιρίες επαγγελματικών συμβουλών. Με την παροχή σταθερών και ανταγωνιστικών συνθηκών, το πρόγραμμα αυξάνει την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία στους συμμετέχοντες οργανισμούς, ενώ οι ευκαιρίες που προσφέρονται από το πρόγραμμα αναδεικνύουν την προστιθέμενη αξία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ευελιξία του να ανταποκρίνεται σε κρίσιμες καταστάσεις και να προωθεί την κοινωνική ένταξη και τη βιωσιμότητα ενισχύει τη σημασία του ως βασικού εργαλείου για τη βελτίωση του ερευνητικού οικοσυστήματος.